Huwag magyosi sa C.R.

HUWAG MAGYOSI SA C.R.

ang paalala'y napakasimple: 

"Please no smoking. (Huwag magyosi.)

Fire alarm may trigger." sisirena

ang alarm na may usok, may sunog

minsan, ang pahinga ng marami

mula sa trabaho ay magyosi

kapag break time, yosi break din nila

animo'y nagsusunog ng baga

pag nangamoy usok, ang detector

ay magpapakawala ng tubig

uunahan sakaling may sunog

ay maapula agad ang apoy

bakasakali babaha sa mall

at maaabala ang sinuman

basa ang maraming kagamitan

tutukuyin ang may kasalanan

kaya paalala'y ating sundin

para rin sa kapakanan natin

upang di maalarma ang lahat

sundin ang babala at mag-ingat

- gregoriovbituinjr.

08.09.2025

* kuha ang litrato sa isang C.R. sa mall

Sabalo

SABALO

Una Pahalang, agad nasagot

ang tanong: Nangingitlog na Bangus

batid ng buhay organisador

na kalsada iyon sa Malabon

bukambibig nga iyang Sabalo

ng isang lider na kilala ko

iyon ang kanyang iniikutan

upang masa'y pagpaliwanagan

ng mga isyu ng maralita:

pabahay, klima, basura, baha

batay sa isda ang mga ngalan

ng mga tabi-tabing lansangan

kaya Sabalo'y nasagot agad

sa palaisipang nabulatlat

sabalo'y bangus na nangingitlog

pag batid mo ang wikang Tagalog

- gregoriovbituinjr.

08.09.2025

* palaisipan mula sa Abante Tonite, Agosto 5, 2025, p.7

Plastik at baha

PLASTIK AT BAHA

kayraming plastik palang nagbabara
na pinagtatapunan ng basura
sa mga imburnal kaya may baha
sa iba't ibang daluyan ng tubig
sa lugar pang inihian ng daga

kayrami ring plastik ang nagsasabi:
"Bawal magtapon ng basura dito!"
ngunit kapitbahay siya'y bistado
na madalas magtapon ng basura
sa imburnal malapit sa kanila

kailan matitigil ang ganito
kung tao mismo'y walang disiplina
pag nagka-leptospirosis, kawawa
ang mga mapapalusong sa baha
ingat po, ingat, mga kababayan

dapat pang ipaalam pag nagbara
ang imburnal nang dahil sa basura
ay magbabaha, kawawa din sila
tao'y maging disiplinado sana
subalit ito'y pangarap na lang ba

- gregoriovbituinjr.
08.09.2025

* litrato mula sa editorial cartoon ng pahayagang Bulgar, Hulyo 31, 2025, p.3

Guro at maestro

GURO AT MAESTRO

tila may gender ang kaibahan

ng guro't maestro, kainaman

nang makita sa palaisipan

bagamat dapat ay wala naman

walang gender ang guro, puwede

kay mam - babae, kay sir - lalaki

subalit pag maestra - babae

ang maestro naman ay lalaki

halos magkatabi sa pahalang

tawag sa guro, ang sagot ay "MAM"

tawag sa maestro ay "SIR" naman

tila guro'y pangkababaihan

gayong may mga lalaking guro

na mahusay ding tagapagturo

o lumikha ng krosword nahulo

na sa mga salita'y maglaro

- gregoriovbituinjr.

08.08.2025

* krosword mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 8, 2025, pahina 11

Kasaysayan ng broadsheet

KASAYSAYAN NG BROADSHEET

buwis daw noong unang panahon

ng diyaryo'y binabatay pala

ayon sa pamahalaang Briton

sa bilang ng kanilang pahina

laksang pahina, malaking buwis

at naisip ng nasa diyaryo

konting pahina, konti ring buwis

kaya pinalaki nila ito

buti sa Pilipinas, di ganyan

dahil tabloid pa rin ay kayrami

buting magbasa ng kasaysayan

kahit gaano tayo ka-busy

salamat sa historyang ganito

at ang kagaya kong manunulat

sa mga nabasa'y natututo

magbuklat, bulatlat, mamumulat

- gregoriovbituinjr.

08.08.2025

* ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Hulyo 18, 2025, pahina 5

Pagtahak

PAGTAHAK

lakad ng lakad

hakbang ng hakbang

tahak ng tahak

baybay ng baybay

kahit malayo

kahit mahapo

saanmang dako

ako dadapo

ang nilalandas

ko't nawawatas

bayang parehas

lipunang patas

pawang pangarap

kahit mailap

kahit maulap

nais maganap

- gregoriovbituinjr.

08.07.2025

Balitang welga

BALITANG WELGA

panig ba ng unyon ay naibulgar?

o ng manedsment lang sa dyaryong Bulgar?

nabayaran kaya ang pahayagan?

upang nagwelgang unyon ay siraan?

nang ako'y naging manggagawa dati

pabrikang KAWASAKI ay katabi

ng pabrikang noo'y pinasukan ko

doon sa Alabang, pabrikang PECCO

kaya ang laban ng kanilang unyon

sa kalooban ko'y malapit iyon

sa tarangkahan nga ng Kawasaki

papasok upang magtrabaho kami

nawa ang panig din ng nagwewelga

sa Bulgar ay maibalita sana

di lang ang panig ng nagnenegosyo

kundi't higit ang panig ng obrero

- gregoriovbituinjr.

08.06.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 6, 2025,  pahina 2

* PECCO - Precision Engineered Components Corporation

Bigla ang pagbuhos ng ulan

BIGLA ANG PAGBUHOS NG ULAN

bigla ang pagbuhos ng ulan

habang paalis sa tahanan

animo'y may bagyo na naman

at magbabaha ang lansangan

may parating na namang unos?

lalo na't kaytindi ng buhos

tila sa kutis umuulos

buti't sa bubong di pa tagos

aalis ba? o magpahinga?

magtipa muna sa gitara?

katatapos ko lang maglaba

at malinisan ang kusina

ay, ayoko ngang managasa

ayokong lumusong sa baha

ang lepto ay iwasang sadya

ulan din mamaya'y huhupa

- gregoriovbituinjr.

08.06.2025

* mapapanood ang munting bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/16eL4GdcZd/ 

Bawang juice

BAWANG JUICE

nag-init ng tubig sa takure

at naglagay ng bawang sa baso

di naman ako nagmamadali

mamayang tanghali pa lakad ko

madaling araw pa nang magising

nagtrabaho na sa pagsusulat

nagutom, nagluto, at kumain

bawang ay tinanggalan ng balat

sa baso, butil nito'y nilagay

nagbanto ng mainit na tubig

at ininom habang naninilay

ang nawala kong sinta't pag-ibig

pampalakas nga raw ang bawang juice

subalit dapat huwag madalas

hanggang sa ito'y aking maubos

ay, kaysarap nitong panghimagas

- gregoriovbituinjr.

08.06.2025

Iskor sa pagsusulit: 7/50

ISKOR SA PAGSUSULIT: 7/50

nakita ko lang sa pesbuk

sipnayan ang paksa nito

pagsusulit o pagsubok

paano gawan ng grado

upang di naman magdamdam

ang lagpak na estudyante

iniskwerut ang iskoran

at baka raw makabuti

ang iskor sa biglang tingin

mataas, isa lang mali

ngunit iskor, bagsak man din

na wala sa kalahati

damdamin ng mag-aaral

ay isinaalang-alang

ganyang guro'y magtatagal

inpirasyon ang nilinang

iskwerut ang pagiiskor

na ginawa nitong guro

sa mag-aaral ay motor

nang magsikap at lumago

- gregoriovbituinjr.

08.06.2025

* sipnayan - kahulugan ay matematika

* litrato mula sa pesbuk

Batang babae, pinatay ng 13-anyos

BATANG BABAE, PINATAY NG 13-ANYOS

hubo't hubad ang batang babae

nang makita sa bakanteng lote

siya pala'y napatay sa sakal

ng trese anyos, karumal-dumal

anong pait ng kanyang sinapit

sa kamay ng taong nagmalupit

at kung ako ang ama ng bata

tiyak magagalit akong sadya

nang pinaslang sa sakal ang anak

bukas niya'y sa putik nasadlak

dapat lang mapanagot sa krimen

ang suspek na lumikha ng lagim

yaong mimimum age of criminal

responsibility, o ang MaCR

trese anyos ay di pasok sadya

kahit ginawa'y kasumpa-sumpa

maging sa Child in Conflict with the Law

ay di pasok ang suspek na ito

mababa sa edad disi-otso

na hanggang kinse anyos daw ito

isang panawagang dapat dinggin

katarungan sa biktima'y kamtin

at ang suspek sa nagawang krimen

batay sa batas ay pagbayarin

- gregoriovbituinjr.

08.05.2025

* ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Abante Tonite at Bulgar, Agosto 5, 2025

* Juvenile Justice and Welfare Act of 2006

SEC. 6. Minimum Age of Criminal Responsibility. 

https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2006/ra_9344_2006.html 

Anong pamalit sa kanin?

ANONG PAMALIT SA KANIN?

anong magandang kainin

na ipampalit sa kanin?

sabihin mo nga sa akin

baka payo mo'y magaling

mataas daw ang sugar ko

e, rice-based na bansa tayo

kanin ng kanin, totoo

mula pa nang bata ako

mais ba'y nakabubusog?

kamote ba'y pampalusog?

tulad ng gulay at itlog?

ano ang magandang sahog?

anong alternatibo ba?

nang mabago ang sistema

nang sugar di tumaas pa

kung walang kanin, ano na?

turan mo, O, kaibigan

ang wastong pamalit diyan

alin ang pangkalusugan?

at ako'y iyong tulungan!

- gregoriovbituinjr.

08.04.2025

Pagninilay

PAGNINILAY

samutsaring alalahanin

pa ring nasa diwa't damdamin

makailan ngang iisipin

ang sintang nawalay sa akin

ngunit ayokong kalimutan

ang kanyang naiwang larawan

sa puso't bawat panagimpan

pagsintang mapagkailanman

sa bawat kwento't paglalakbay

sa lakarang mahabang tunay

sa bawat tula'y siyang tulay

sa madalas na pagninilay

nawa'y kamtin pa ang pangarap

makasama sa writer's workshop

makatuntong sa alapaap

maging nobelista nang ganap

- gregoriovbituinjr.

08.04.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1Br1W7TsLG/ 

Napagkamalan tulad ni Kian

NAPAGKAMALAN TULAD NI KIAN

naalala ko muli si Kian

delos Santos na napagkamalan

siya'y agad daw pinaputukan

dahilan ng kanyang kamatayan

nagmakaawa ang binatilyo

na sinabi'y "huwag po, huwag po

may pasok pa ako bukas", ngunit

siya pa'y walang awang pinaslang

ulat sa Bulgar, napagkamalan

binatilyong edad labingsiyam

John Andrei Despi Dahlen ang ngalan

na sa ulo ay pinaputukan

may nagtanong kung nahan si 'Daga'

tinuro ng tambay ang biktima

anya, "hindi po ako 'yun kuya"

subalit pinaslang pa rin siya

nawa'y maimbestigahang tunay

ang ganyang ulat na sinalaysay

mabatid ang dahilan ng pakay

at bigyang hustisya ang namatay

- gregoriovbituinjr.

08.03.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Agosto 3, 2025, p. 2

Higit P17 Trilyong utang ng bansa

HIGIT P17 TRILYONG UTANG NG BANSA

labimpitong trilyong piso na pala

ang utang ng Pilipinas kong mahal

ito ang napabalita talaga

kaya ba mga bilihin na'y mahal?

isandaan labing-anim na milyong

Pinoy na itong ating populasyon

utang na hinati sa bawat tao

ay halos sandaan limampung libo

ano nang gagawin, kamanggagawa

ibebenta'y kaluluwa ng bansa

paano na ba ang kinabukasan

nitong bayan, ng lupang tinubuan

sana'y may makasagot nitong tanong

lalo't may Freedom from Debt Coalition

sa utang paano tayo lalaya?

may magandang bukas pa ba ang bansa?

kwenta:

P117,267,000,000,000 / 116,869,595 Pinoy

P147,745.87 bawat Pinoy

- gregoriovbituinjr.

08.02.2025

* populasyon ng Pilipinas, mula sa kawing na https://www.worldometers.info/world-population/philippines-population/ (as of 10:49 am)

* ulat mula sa pahayagang Sagad, Agosto 1, 2025, p.2

Lola, inakalang mangkukulam, pinaslang

LOLA, INAKALANG MANGKUKULAM, PINASLANG

panahon pa ba ng pamahiin

kultura'y may mangkukulam pa rin

tulad ng napaulat na krimen

lola'y pinatay at sinunog din

pinagpapalo yaong matanda

ng tangkay ng niyog hanggang siya'y 

mawalan ng malay, tinabunan

ng tuyong dahon at sinilaban

karumal-dumal ang inihasik

o may mental health problem ang suspek

o sugapa pa sa gamot, adik

kaya kung kumilos ay may saltik

sa imbestigasyon ng pulisya

iniwanan siya ng asawa

kaya depresyon ang danas niya

subalit idinamay si lola

hustisya sa matandang pinaslang

na pinagbintangang mangkukulam

sana hustisya'y kanyang makamtan

at ang suspek ay maparusahan

- gregoriovbituinjr.

08.02.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar at Pilipino Star Ngayon, Hulyo 31, 2025

Minsan, umaawat ang napapatay

MINSAN, UMAAWAT ANG NAPAPATAY

umawat lang sa away, nasaksak pa

nandamay pa ang kainuman niya

kayhirap kung sa inuman, may away

ang umawat, siya pa ang napatay

sa ganyang away, huwag nang manood

tumawag na lang ng barangay tanod

batid nila paano ba aawat

at magdepensa upang di masilat

kaya sa inuman, maging alerto

baka mag-iba ang timpla ng ulo

ng kainuman at mapagbalingan

ka't maging dahilan ng kamatayan

ingat lagi sa ganyang pagbabarik

baka iba ang sa iyo'y ibalik

makiramdam, tagay mo man ay konti

buti nang magpaalam at umuwi

- gregoriovbituinjr.

08.01.2025

* ulat mula sa pahayagang Sagad, Agosto 1, 2025, p.2

Kadakuon 8.8 na lindol sa Rusya

KADAKUON 8.8 NA LINDOL SA RUSYA

kadakuon walo punto walo

ang lakas ng pagyanig sa Rusya

kaya sadyang pinakaba tayo

sa lindol sa tangway ng Kamchatka

pang-anim sa lindol na kaylakas

umano ito sa kasaysayan

buting maghanda ang Pilipinas

kung sa atin may epekto naman

lumikas ang nasa tabing dagat

sa pampang ng Dagat-Pasipiko

pansamantala, pagkat kaybigat

kung may tsunaming dadako rito

ang Fukushima'y alalahanin

may lindol, mayroon pang tsunami

mabuting handa ang bansa natin

kung iyan sa atin ay sumagi

- gregoriovbituinjr.

07.31.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar at Abante, Hulyo 31, 2025

* ang Kadakuon ay magnitude sa salitang Hiligaynon, ayon sa Google Translate:

https://translate.google.com/?sl=en&tl=hil&text=magnitude&op=translate 

* tangway - peninsula

7M apektado sa masamang serbisyo sa tubig

7M APEKTADO SA MASAMANG SERBISYO SA TUBIG

tinumbok na ng balita ang masamang serbisyo

sa patubig, na ari ng isang mayamang angkan

sa kanila kasi'y di serbisyo kundi negosyo

ang patubig kaya naman nangyayari ang ganyan

kaya tama ang himutok ng mga maralita

manggagawa, bata, kababaihan sa kalunsuran

pati na sa malalayong relokasyon ng dukha

gayong bilang kostumer ay nagbabayad din naman

artistang si Carla Abellana'y pinuna ito

nang magpadala umano ng disconnection notice

ang kumpanya kahit walang tumutulo sa gripo

habang ang iba sa kawalang tubig nagtitiis

mas magandang kumilos na ang apektadong masa

upang isiwalat ang aba nilang kalagayan

sa kumpanya ng tubig na di ayos ang sistema

bakasakali, bakasakaling ayusin naman

- gregoriovbituinjr.

09.30.2025

* ulat mula sa Abante Tonite, 07.30.2025, p 3

Bawal umupo sa panaderya

BAWAL UMUPO SA PANADERYA

tambayan na ba ang panaderya?

na sa tabi ng eskaparate

ng tinapay ay uupuan pa

tinatambayan ba ng salbahe?

basahin mo lang ang karatula

at mapapaatras ang bibili

bakit naman? bibili lang siya

uuwi na matapos bumili

may uupo kasi sa umaga

magpapandesal at magkakape

kaya naglagay ng karatula

sa panaderyang may binibini

maganda ang naroong tindera

na sa panaderya'y nagsisilbi

ay, maraming uupo talaga

at tatambay pagkat nawiwili

- gregoriovbituinjr.

07.30.2025

Agaas

AGAAS

Una Pahalang: Hanging palay-palay

Pababa muna'y aking sinagutan

"palay-palay"? di ako mapalagay

at AGAAS ang salitang lumitaw

tiningnan ko sa talasalitaan

na sa diksyunaryo ang kahulugan

ay "mahina at banayad na hangin"

lumang salita, bagong kaalaman

bilang makata, nais ibahagi

ng inyong lingkod ang salitang mithi

pangkalikasang sa pisngi pagdampi

ay gamitin sa tula, kwento't dagli

naramdaman ko ang mga agaas

sa balahibo'y nagpatindig agad

baka may alaala't namamalas

na sa paghimbing mamaya'y bubungad

- gregoriovbituinjr.

07.29.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Hulyo 29, 2025, pahina 11

* mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 16

Ang People's SONA

ANG PEOPLE'S SONA

taun-taon na lang, naroon sa kalsada

kung baga'y isa itong tungkulin talaga

magsulat, mag-ulat, magmulat, magprotesta

at sabihin ang totoong lagay ng masa

ang serbisyo ay dapat di ninenegosyo

kilanling ganap ang karapatang pantao

tuligsa sa katiwalian sa gobyerno

lider ay makipagkapwa't magpakatao

di dapat maghari'y maperang negosyante

o kapitalista kundi mga pesante

uring manggagawa, kabataan, babae

labanan ang dinastiya't trapong salbahe

nais kasi naming mabago ang sistema

kung saan ay wala nang pagsasamantala

sistemang kontraktwalisasyon ay wala na

ang pampublikong pabahay ay mangyari na

buti pa'y pag-aralan natin ang lipunan

tanungin bakit may mahirap at mayaman

mula rito, paglingkurang tapat ang bayan

upang gobyerno ng masa'y matayo naman

- gregoriovbituinjr.

07.28.2025

* bidyo kuha ng makatang gala na mapapanood sa kawing na: 

https://www.facebook.com/share/v/1Hv5cvALgM/ 

Talumpati ng KPML sa People's SONA

TALUMPATI SA PEOPLE'S SONA

inaasahan nilang ang handog ko'y tula

subalit tinalakay ko'y isyu ng dukha

hawak ang mikropono'y aking binalita

ang bagong batas na tatama sa dalita

kung sa UDHA ay tatlumpung araw ang notice

bago maralita'y tuluyang mapaalis

sa N.H.A. Act, sampung araw lang ang notice

ahensya'y may police power nang magdemolis

noon, 4PH ang ipinangalandakan

sa ngalan ng dukha nitong pamahalaan

para pala sa may payslip at Pag-ibig 'yan

napagtanto nilang pambobola na naman

matapos magsalita, pagbaba ko sa trak

ilang lider agad sa akin kumausap

talakayan sa isyu'y inihandang ganap

sa bagong batas, dalita'y mapapahamak

minsan nga sa sarili'y naitatanong ko

ganito na nga ba ako kaepektibo?

o tatamaan sila sa nasabing isyu?

salamat, sa masa'y nailinaw ko ito

- gregoriovbituinjr.

07.28.2025

* ang RA 12216 (National Housing Authority Act o NHA Act of 2025) ay naisabatas noong Mayo 29, 2025

* di ko malitratuhan o mabidyuhan ang sarili sa pagtatalumpati, kaya narito'y bidyo ko habang nagwawagayway ng bandila ang iba't ibang samahang lumahok sa People's SONA

* nagsalita ako bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML)

* mapapanood ang munting bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1F7YdSan7y/ 

Nadapa sa rali

NADAPA SA RALI

noon, sa rali ay di ako nadadapâ

maghabulan man, nang ako pa'y bata-batâ

ngayon, naapakan ang streamer, nadapâ

nanghina ba o matanda na akong sadya?

nakiisa ako sa maraming tumangan

ng mahabang streamer, hanggang maapakan

iyon, nadapa, kanilang inalalayan

maraming salamat sa mga kasamahan

napagitnaan pa ng dalawang pangulo

isa'y sa maralita, isa'y sa obrero

na tangan ang streamer nang nadapa ako

buti't umalalay naman silang totoo

tingin ng iba, ako'y nahilo sa rali

iba'y nagtanong kung lagay ko ba'y mabuti

okay na ako, ang tangi ko lang nasabi

minsan, ganyan pala'y talagang nangyayari

ang kanang tuhod ng pantalon ay may gasgas

pag-uwi ng bahay ay aking napagmalas

kanan at kaliwang tuhod din ay may gasgas

nilagay ko'y alkohol at pangunang lunas

ramdam ay hiya ng aktibistang Spartan

na di naging listo sa ganoong lakaran

sa harap kasama'y kapwa lider pa naman

ay, dapat isipin sariling kalusugan

- gregoriovbituinjr.

07.28.2025

Ang misyon

ANG MISYON

mabigat ang misyon ng mga tibak na Spartan

buhay na'y inalay upang baguhin ang lipunan

nang kamtin ng bayan ang asam na kaginhawahan

at pagkakapantay, walang dukha, walang mayaman

hindi sila rebelde, kundi rebolusyonaryo

di man naapi, sa api'y nakiisang totoo

pinag-aralan ang lipunan, kalakaran nito

primitibo komunal, alipin, piyudalismo

ang kapitalismo sa kasalukuyang panahon

ay bulok na sistemang dapat nang kalusin ngayon

pangarap ay pantay na lipunan anuman iyon

magpakatao, walang pagsasamantala roon

ngunit niyakap nilang misyon ay di imposible

kung sama-sama ang mga manggagawa, pesante

maralita, vendor, kabataan, bata, babae

lalo na't nagkakaisang diwa, kilos, diskarte

mabigat ang misyon pagkat para sa santinakpan

na pinag-aalsa ang pinagsasamantalahan

niyayakag itayo ang makataong lipunan

para sa bukas ng salinlahi't sandaigdigan

- gregoriovbituinjr.

07.27.2025

Ilagay sa loob ng basurahan

ILAGAY SA LOOB NG BASURAHAN

pakiusap na iyon ay wasto lang

ilagay sa loob ng basurahan

iyang kalat mo, huwag ipatong lang

doon sa ibabaw ng basurahan

sa basura mo'y nandidiri ka ba?

kaya di maipasok ang basura

sa loob, gayong merong espasyo pa

sa sariling basura'y nasusuka?

dinggin mo lang ang simpleng pakiusap

batid kong kaydali nitong magagap

pagkat paraan ito ng paglingap

nang kalinisan ay ating malasap

huwag ipatong sa labas, ang pakay

baka langaw ay mamugad nang tunay

narito, kinatha kong tula'y tulay

nang basura mo'y sa wasto ilagay

- gregoriovbituinjr.

07.27.2025

* litratong kuha sa loob ng isang gusali 

Kapraningan sa gitna ng kalasingan

KAPRANINGAN SA GITNA NG KALASINGAN

ay, mahirap kainuman

itong may mental health problem

na ating nabalitaan

sadyang karima-rimarim

kainuman lang kanina

yaong sa kanya'y pumaslang

pakikitungong maganda

asal pala'y mapanlinlang

may Mental Health Act na tayo

nakakatulong bang sadya

bakit nangyari'y ganito

talagang kasumpa-sumpa

sa bidyo mismo ng suspek

di raw niya sinasadya

tila siya may pilantik

at alamat daw ng Wawa

anong naitulong ng Act

upang pigilan ang ganyan

alak, utak, napahamak

bakit sila nagkaganyan

- gregoriovbituinjr.

07.27.2025

* ulat mula sa pahayagang Tempo, Hulyo 26, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

* Republic Act 11036 (Mental Health Act) - An Act Establishing a National Mental Health Policy for the Purpose of Enhancing the Delivery of Integrated Mental Health Services, Promoting and Protecting the Rights of Persons Utilizing Psychosocial Health Services

https://lawphil.net/statutes/repacts/ra2018/ra_11036_2018.html 

Kabayanihan sa gitna ng unos

KABAYANIHAN SA GITNA NG UNOS

salamat at nababalita

ang ganitong kabayanihan

nars na sumagip ng binaha

ang inabot ng kamatayan

si Alvin Jalasan Velasco

ang halimbawa ng bayani

sa ngayong panahong moderno

tumupad sa misyon, nagsilbi

siya'y nars at ambulance driver

na sa pagsagip ay mabilis

responder sa Local Disaster

Risk Reduction Management Office

mabuhay ka, Alvin, mabuhay

at di ka nagdalawang isip

sinakripisyo mo ang buhay

upang iyong kapwa'y masagip

- gregoriovbituinjr.

07.26.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante Tonite, Hulyo 26, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Aral sa nawalang payong

ARAL SA NAWALANG PAYONG

Nalingat ako. Di ko namalayang nawala ang aking payong. Dito sa Farmers, Cubao. Habang dumadalo sa zoom meeting ng mga human rights defenders. O sa mga nauna pang pinuntahan. At ang nawala pa ay payong pang bigay at may tatak ng CHR.

Umaga, nasa Better Minds na ako sa Cubao at nainterbyu, at sa first session ay nagsuot ng EEG helmet upang tingnan ang galaw ng utak, then, naglaro ng limang mind games. Iniisip ko kasi, baka magka-depresyon ako dahil sa pagkawala ni misis kaya pumunta ako sa Better Minds.

Bukas ng umaga ang ikalawa at huling sesyon at aabangan ko kung anong resulta. Hindi sa Better Minds nawala ang payong, dahil umulan ay nagamit ko pa.

Tanghali, hinanap ko ang blood donation venue sa Farmers dahil sa text ng Philippine Red Cross (PRC) QC, subalit wala sila sa dating venue. Tinext ko, abangan ko raw yung sa Ali Mall. Magbibigay sana uli ako ng dugo tulad noong Marso.

Hapon, dumalo ako sa State of Human Rights Address (SOHRA) na isinagawa ng mga kasama sa human rights community mula 2pm hanggang 5:30 pm. Umupo ako sa food court malapit sa open ground ng Farmers. Bandang alas-singko, tumayo ako upang mag-CR, wala na ang payong. Hindi ko napansin kung saan ko naiwan.

Gabi, wala na ang payong. Subalit nakadalo pa sa isang indignation rally sa Elliptical Road, malapit sa tanggapan ng NHA, hinggil sa inilabas na technicality ng Supreme Court upang mabasura ang impeachment. Isang tungkulin para sa bayan. Without trial, no due process.

Hay, baka tulala pa rin talaga ako sa pagkawala ng minamahal kaya nawala ang payong.

Ang aral sa akin:

Huwag magdala ng payong kung walang dalang back pack o bag na pagsisidlan ng payong.

Kung may back pack o bag akong dala, doon ko ilalagay ang payong, kaya hindi ko iyon mabibitiwan o maiiwan.

- gregoriovbituinjr.

07.25.2025

ENIAC

ENIAC

anim na kababaihan pala

ang unang programmer ng ENIAC

na sa historya'y unang computer

o ang Electronic Numerical

Integrator and Computer noong

pangalawang daigdigang digma:

sina Jean Bartik, Betty Holberton,

sina Kay McNulty, Marlyn Meltzer,

Frances Spence at Ruth Teitelbaum

mga human computer na noon

na nagdisenyo ng algorithm 

na nagtatag ng modern programming 

pati na flow chart at modern system

mga kababaihang kaygaling

tara, sila'y ating kilalanin

- gregoriovbituinjr.

07.25.2025

* ulat mula sa kawing na: https://www.eniac.vc/writings/remembering-the-eniac-six 

Di lang ulan ang sanhi ng baha

DI LANG ULAN ANG SANHI NG BAHA

natanto ko ang katotohanang

di lang pala sa dami ng ulan

kaya nagbabaha sa lansangan

kundi barado na ang daanan

ng tubig, mga kanal, imburnal

basura'y nagbarahang kaytagal

nang dahil sa ating mga asal

pagyayaring nakatitigagal

MMDA ay nakakolekta

ng animnaraang tonelada

ng samutsaring mga basura

magmula sa Tripa de Gallina

isang malaking pumping station

sa Lungsod Pasay, kaya ganoon

dapat talagang linisin iyon

tayo'y ayusin ang tinatapon

kapag mga ganyan ay barado

ang katubigan lalo't bumagyo

ay walang lalabasang totoo

di ba? kaya babahain tayo

panahon namang gawin ang dapat

basura'y huwag basta ikalat

maging responsable na ang lahat

lansangan ay huwag gawing dagat

- gregoriovbituinjr.

07.24.2025

* ulat mula sa pahayagang Pang-Masa at Bulgar, Hulyo 24, 2025, pahina 2

Ombudsman

OMBUSDMAN

opisyales na tinalaga ng pamahalaan

nag-iimbestiga ng reklamo ng mamamayan

laban sa pampublikong ahensya o institusyon

o anumang salungat sa batas o regulasyon

dulugan siya upang dinggin ang katotohanan

dapat malayang mag-isip, walang kinikilingan

susuriin ang anumang natanggap na reklamo

kung di matwid, di patas, may diskriminasyon ito

gagawa naman ang Ombudsman ng rekomendasyon

upang reklamo'y matugunan, gagawa ng aksyon

aba'y ang tungkulin ng Ombudsman pala'y kaybigat

dapat matalaga rito'y magsilbing buong tapat

dapat siya'y may integridad lalo't mang-uusig

ng tiwaling nanunungkulan, di maliligalig

tulad ng sinabi ni Conchita Carpio-Morales,

dating Ombudsman, pati pagkatao ay malinis

indipendiyente at di tuta ng nagtalaga

sinumang makapangyarihan, maging pangulo pa

katarungan sa mga api, di sa malalakas

pamantayan ay batas, hustisya, parehas, patas

- gregoriovbituinjr.

07.24.2025

* litrato mula sa News5

Dante at Emong

DANTE AT EMONG

kapwa malakas daw sina Emong at Dante

tulad ba ng boksing nina Baste at Torre

aba'y katatapos lang ng Pacquiao at Barrios

may boksing na naman ba? o ito na'y unos?

halina't paghandaan, mga kababayan

at tayo'y huwag maging tagapanood lang

kung sinong malakas o kung sinong magaling

baha na ang maraming lugar at kaylalim

kayrami ngang sa boksing ay magkakalaban

sina Torre at Baste pa'y magsusuntukan

buti sina BBM at Trump, tila bati

habang sa taripa, ating bayan ay lugi

di magsusuntukan sina Dante at Emong

sila'y mga bagyong sa Pinas sumusulong

climate change na ito, nagbabago ang klima

climate emergency, ideklara! ngayon na!

- gregoriovbituinjr.

07.24.2025

* litrato ay tampok na balita (headline) sa pahayagang Pang-Masa, Hulyo 24, 2025

Relief goods

RELIEF GOODS

mahilig pa rin talagang mang-asar

si Kimpoy ng Barangay Mambubulgar

kadalasan, komiks ay pagbibiro

ngunit may pagsusuri ring kahalo:

nagtanong ang anak sa kanyang ina

relief goods na mula taga-gobyerno

ay ubos na raw ba? sagot sa kanya

bigay ba nila'y tatagal? tingin mo?

saan aabot ang sangkilong bigas

sa atin lang, kulang na sa maghapon

at ang dalawang lata ng sardinas

isa'y ginisa, isa'y agad lamon

mahalaga'y mayroon, kaysa wala

at isang araw nati'y nakaraos

di tayo nganga, bagamat tulala

saan kukunin ang sunod na gastos

ang mga nagre-relief ay may plano

ilan ang bibigyan, pagkakasyahin

at kung nabigyan ka, salamat dito

kahit papaano'y may lalamunin

subalit kung tiwali ang nagbigay

nitong sangkilong bigas at sardinas

baka wala tayong kamalay-malay

yaong para sa atin na'y may bawas

- gregoriovbituinjr.

07.24.2025

* litrato mula sa pahayagang Bulgar, Hulyo 24, 2025, pahina 3

Pinikpikan sa pang-apatnapung araw

PINIKPIKAN SA PANG-APATNAPUNG ARAW

nagpinikpikan habang inalala

ng angkan ang pang-apatnapung araw

ng pagkawala ng aking asawa

habang ramdam ko pa rin ay mapanglaw

isa nang tradisyon ang pinikpikan

bilang alay, bilang pasasalamat

sa lumikha nitong sansinukuban

habang ramdam ko pa rin yaong bigat

sa dibdib, tila sangkaterbang bato

ang nakadagan, buti't di sumikip

ang dibdib, nakakatayo pa ako

habang si misis ang nasasaisip

magpapatuloy pa rin yaring buhay

sa kabila ng nadaramang lumbay

- gregoriovbituinjr.

07.23.2025

Sino ang mabuting tao?

SINO ANG MABUTING TAO?

yaon bang pagiging mabuting tao

ay parang mabuting Samaritano?

tulad ba ng sabi ni Mayor Vico?

di tulad ng mga salbaheng trapo?

sakaling nagtagumpay ka't yumaman

ngunit mayroon namang naapakan

sa mahihirap ay walang paggalang

masasabi bang matagumpay iyan

tulad nitong mga kapitalista

na tinitingnang mapagsamantala

sweldo'y kaybaba ng obrero nila

obrerong nagpaunlad sa pabrika

mataas nga ang kinita mo't sahod

subalit manggagawa mo'y hilahod

kabutihan ba rito'y mahahagod

sitwasyong ito ba'y nakalulugod

iskwater pa rin ang maraming dukha

artistang sumikat pala'y sugapa

halal na trapo pala'y dalahira

ang mabuting tao ba'y sinong sadya

- gregoriovbituinjr.

07.23.2025

* litrato mula sa dyaryong Philippine Star

Basurahan na ang lungsod

BASURAHAN NA ANG LUNGSOD

kaya raw baha'y di kayang kontrolin

ay dahil daw sa kagagawan natin

ginawa nang basurahan ang lungsod

sa basura na tayo nalulunod

kanal at imburnal naging barado

nakukuha nila'y kung anu-ano

sofa, ref, tarpolin, damit, sapatos

na nahakot lamang dahil may unos

ito ba'y dahil sa katiwalian

o walang disiplinang mamamayan

sino bang responsable sa basura

di ba't tayo ring mamamayan, di ba?

ano bang gagawin nating marapat

bakasakali'y magtulong ang lahat

walang sisihan, basurang binaha

ay pagtulungan nang ayusing sadya

- gregoriovbituinjr.

07.23.2025

* ulat batay sa headline (tampok na ulat) sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Hulyo 23, 2025